Miło nam poinformować, że Specjalna Nagroda Studenckiej Rezydencji Teatralnej 18. Festiwalu Prapremier za najlepszy debiut trafiła do Oleny Apczel, twórczyni spektaklu WIĘZI. Laureatce serdecznie gratulujemy!

O LAUREATCE

Olena Apczel (ur. 1986) - reżyserka teatralna, performerka, scenarzystka, kuratorka projektów artystycznych. Ukończyła Wydział Sztuki Teatralnej, Filmowej oraz Telewizyjnej Państwowej Akademii Kultury w Charkowie na kierunku Reżyseria Estrady (licencjat), Sztuka Teatralna (magisterium), w tej samej uczelni uzyskała tytuł Doktora Historii Sztuki, tam też w latach 2010-2015 wykładała. Reżyserowała i realizowała liczne spektakle teatralne m.in. PRZEWOŹNIK Anny Jablońskiej (VI Festiwal Teatrów Niepublicznych Kurbalesija w Charkowie, 2008, Nagroda Krytyki Artystycznej), MÓJ PIERWSZY MĘŻCZYZNA Jeleny Isajewej (VII Festiwal Teatrów Niepublicznych Kurbalesija w Charkowie, 2009, Najlepsza Reżyseria). Autorka performansu OPOSITORIUM. ŚCIEŻKI/SKRZYŻOWANIA będącego efektem badania stref tolerancji dialogu międzywyznaniowego we współczesnym społeczeństwie (Charków, 2016). Współtwórczyni spektakli (jako współreżyserka i aktorka) TLEN Iwana Wyrypajewa, SAMOTNY ZACHÓD Martina Mcdonagha, TITIJ NIENAGANNY Maksima Kuroczkina w Teatrze Kotielok w Charkowie. W 2016 razem z reżyserem Artemem Wusikiem założyła niezależny autorski Bardzo Znany Teatr, gdzie zrealizowali wspólnie sztuki MŁOTEK W GĘBIE Daniła Charmsa i RODZINNE własnego autorstwa. Współautorka performansów: OPEN EYES, LUDZIE. 46, OBECNOŚĆ, 365, WAŻNE ON/OFF, TERMIN PRZYDATNOŚCI DO 28.04.2017, DO POŁOWY PUSTE/DO POŁOWY PEŁNE, PERFORMANS № Ja zrealizowanych w założonej i prowadzonej przez nią Szkole Sztuki Aktorskiej Tiesto w Charkowie. W 2016 r. pracowała jako konsultantka spektaklu LABIRYNTY: BÓG-HONOR-EMIGRACJA Mikity Valadzko (reż. Zmicer Chartkou) w Teatrze im. L. Solskiego w Tarnowie. Od 2017 do 2019 dyrektorka artystyczna Lwowskiego Akademickiego Teatru Dramatycznego im. Lesi Ukrainki. w którym wyreżyserowała OPOWIEŚĆ WIGILIJNĄ Karola Dickensa oraz postdokumentalny spektakl HORYZONT 200, gdzie oprócz reżyserii była współautorką tekstu i scenografii. Reżyserka oraz współautorką tekstu spektaklu RODZINA PATOLOGA LUDMIŁY Teatr Złota Brama (Kijów, 2020).

O FESTIWALU

Festiwal Prapremier jest jedną z najważniejszych i najbardziej prestiżowych imprez teatralnych w kraju. Na festiwalu prezentowane są spektakle, których prapremiery odbyły się w minionym sezonie teatralnym.

O SPEKTAKLU

Gdy próbuję wymówić tytuł tego spektaklu, wychodzi mi na końcu coś między „i” a „y”. Wiem, że to dwa różne słowa, ale na szczęście znaczą z grubsza to samo; co innego „przeszłość” i „przyszłość”, których nie umiem odróżnić, a to jednak poważniejszy problem – tak zaczyna się ta historia. Bohaterka urodzona w Donbasie na wschodniej Ukrainie opowiada o swoim kraju z innej perspektywy niż ta, z jaką patrzy się na Ukrainę w Polsce, czyli głównie przez pryzmat tego, co dzieje się we Lwowie i Kijowie. Mówi o tym, jak wygląda Polska z perspektywy Ukrainy, ale przede wszystkim opowiada o samej Ukrainie, kraju niezwykle zróżnicowanym, przeoranym dodatkowo przez trwający od 2014 roku wewnętrzny i zewnętrzny konflikt.

WIĘZI oparte są na dziennikach i relacjach Oleny Apczel, ukraińskiej reżyserki i performerki, która była świadkiem dramatycznych wydarzeń w Kijowie, Charkowie i innych miastach Ukrainy, które zapoczątkowały „rewolucję godności”, a w jej następstwie hybrydową wojnę. Była na froncie jako wolontariuszka, organizowała pomoc rodzinom poległych, ale przede wszystkim była świadkiem, jak wyostrzone przez Majdan podziały infekują kraj i ludzi, przechodząc w poprzek miast, grup przyjaciół, a nawet rodzin - w tym jej własnej.

- Przez pogmatwanie relacji w mojej rodzinie chciałam ukazać skomplikowaną sytuację społeczno-polityczną w kraju, gdzie jakikolwiek wybór w warunkach wojny prowadzi do wyrzeczenia się czegoś. Z jednej strony nacjonalizm i patriotyzm są niezbędne, by konsolidować naród, z drugiej oznaczają dla wielu podążanie w stronę państwa, w którym wszyscy mówią tak samo, wierzą tak samo i myślą tak samo. A to nie jest możliwe w kraju tak wieloreligijnym, wielojęzycznym i wielonarodowym jak Ukraina – mówi reżyserka.

WIĘZI to spektakl o życiu „pomiędzy”: pomiędzy Ukrainą i Polską, pomiędzy Ukrainą wschodnią i zachodnią, pomiędzy narzucanymi przez różne środowiska narracjami. Ale przede wszystkim to rzecz o wyborze między potrzebą i chęcią służenia ojczyźnie a miłością do rodziny i rodzinnej ziemi. I o okolicznościach, które sprawiają, że obie te miłości mogą się wykluczać.

Choć temat jest trudny, cała historia opowiedziana została bez krzty patosu, w dodatku przełamana humorem, co nadaje jej wielowymiarowości i lekkości.”

Katarzyna Fryc, Gazeta Wyborcza

Tekst (na podstawie dzienników i relacji Oleny Apczel): Jarosław Murawski, Michał Buszewicz
WIĘZI
Reżyseria: Olena Apczel
Dramaturgia: Jarosław Murawski
Scenografia, kostiumy: Natalia Mleczak
Światło, video,: Szymon Kluz
Projekt plakatu: Mirosław Adamczyk

W spektaklu występują: Małgorzata Brajner - Matka oraz Urzędniczka / Obca kobieta / Sprzedawczyni, Agata Bykowska - Babcia oraz Ukraińska sąsiadka / Starsza obca kobieta, Katarzyna Dałek - Olena, Jacek Labijak - Brat oraz Chłopak / Pogranicznik / Żołnierz / Obcy mężczyzna, Krzysztof Matuszewski - Ojciec oraz Oficer / Polski sąsiad.

Asystent reżysera: Katarzyna Dałek
Inspicjent, sufler: Katarzyna Wołodźko

Prapremiera: 6 stycznia 2019 roku na nowej scenie Stara Apteka

Czas: 1 godzina 50 minut (bez przerwy)