Nieczułość
W Dziewczej Górze na Kaszubach Rozela samotnie wychowuje córki Gertę, Trudę i Ildę. W domu postawionym za pieniądze z ubezpieczenia po jej mężu Abramie, dorasta kolejne pokolenie kobiet, walczących o przetrwanie w obliczu historycznej zawieruchy XX wieku, która na Kaszubach zbiera obfite plony. Dziejowy wir niesie głębokie i nieodwracalne zmiany, wciągając do swego jądra mężczyzn, którzy pojawiają się w życiach bohaterek zawsze tylko na chwilę. Bliskie i czułe relacje są raz po raz rozrywane i zastępowane wojennymi traumami. Jednak na przekór losowi siła kobiet rośnie, ich korzenie się wzmacniają, a opowieści o wspólnocie, jaką zbudowały mierząc się z codziennymi przeciwnościami, będą towarzyszyły ich córkom i wnuczkom. Martyna Bunda w swojej powieści NIECZUŁOŚĆ pokazuje fragment skomplikowanej historii Polski widziany oczami kobiet. Kaszubskie herstory opowiadane w wielogłosowej narracji skatalogowanej niechronologicznie, a według pór roku to też opowieść uniwersalna, w której do głosu wreszcie dochodzą nasze przodkinie, a także przyroda, delikatna i jednocześnie wytrwała, jak one.
Lena Frankiewicz o spektaklu: „Temat pamięci jako fundamentalnej składni naszej tożsamości interesuje mnie w teatrze od jakiegoś czasu - nigdy dotąd jednak nie miałam szansy podjąć go z perspektywy generacyjnych doświadczeń. Podczas lektury NIECZUŁOŚCI szczególnie zainteresował mnie pewien proces, który ta proza we mnie uruchomiła: podążając za losami bohaterek jakby równolegle wyłaniały się z mojej pamięci opowieści o kobietach z mojej rodziny – podobnie szorstkich i pozornie chłodnych jak bohaterki opisane przez Martynę Bundę, napędzanych jednak przez ogromne pokłady humoru i imperatyw odwagi życia, który kazał im przetrwać i dbać o siebie nawzajem. Ten proces upominania się historii o swoje miejsce stał się głównym punktem wyjścia w poszukiwaniu narracji spektaklu, która sytuuje się jako seans pamięci, odbywany z perspektywy współczesnych kobiet - być może córek, wnuczek i prawnuczek bohaterek NIECZUŁOŚCI. Przywoływane przez nie opowieści uświadamiają im kim są i dlaczego są takie, jakie są. Rozgrywający się teatr osobistych historii w formie anegdot, scen, monologów, pieśni, pracy z ciałem i oddechem przynosi uzdrowienie dziedziczonych przez pokolenia doświadczeń, integrując je w sposób użyteczny, współczujący i skuteczny. Martyna Bunda zadedykowała swoją książkę matkom, babkom, siostrom, przyjaciółkom. Opisane przez nią herstory mimo tego, że znaczone odrębnym terenem kulturowym i krajobrazowym jakim są Kaszuby, okazało się niezwykle uniwersalne. Proces pracy nad spektaklem rozpoczęłyśmy od dzielenia się osobistymi opowieściami o naszych babkach, ciotkach i siostrach, tworząc swoisty katalog wspomnień, niekiedy strasznych, niekiedy upiornie śmiesznych - o ich przeżyciach, traumach, strategiach przetrwania. Zrodziło to ogromne emocje i wyznaczyło perspektywę tej pracy - wszak „ten, o którym się mówi nie umiera nigdy”. Chciałabym, żeby ten spektakl był swego rodzaju seansem opowieści i z jednej strony pozwoliłby skonfrontować się z bólem, jaki niosą ze sobą niektóre z tych historii, z drugiej zaś wzmacniał i uświadamiał, jak wielką siłę czerpać można z wzajemnej solidarności i pamięci o swoich przodkiniach, oraz że hasło „siła jest kobietą” to nie jest pusty slogan. Wychodzę z założenia, że w czasach rzeczywistości coraz bardziej zdominowanej jest przez różnego rodzaju fałszywe i powierzchowne gesty, opowieść jako autentyczne świadectwo życia jest czymś, co może nas ocalić i pozwolić przetrwać, a co więcej – kształtować wspólnotę, której tak bardzo łakniemy w tym dziwnym, śródpandemicznym czasie.”
Martyna Bunda za powieść NIECZUŁOŚĆ otrzymała Pomorską Nagrodę Literacką WIATR OD MORZA!
Spektakl zalecany dla widzów od 15 roku życia.
Projekt dofinansowany ze środków Miasta Gdańska.
Spektakl bierze udział w 28. Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.
